NÓI LỐI:

Thằng Lượm ngồi vẽ rất say mê
Nó vẽ bức tranh quê có hàng lu và một cụ bà tóc màu bông tràm trắng
Đang vẽ một cánh tay phủ những cụm cỏ gà lên nắp
Mắt nó bỗng ướt mèm nhoè cả bức tranh.

Mỗi lần có ai đó hỏi, sao cháu lại hay thích vẽ những cái lu? y như rằng sau ít phút trầm tư là câu chuyện kể hoài không muốn dứt. Lần nào kể trong mắt nó cũng là một bầu trời với những đám mây sũng nước, báo hiệu một cơn mưa mùa hạ sắp rơi . . .

VỌNG CỔ

1/- …buồn.
Nó ngâm những câu thơ nội nó hay ngâm khi la lả cánh chuồn.

(Ngâm hơi LVT)

Cái thời lu chẳng để hiên
Lu âm trong lòng đất, lu khát thèm giọt mưa (-)

Rồi mỗi khi trở trời, bấc lọt liếp phên thưa, vết thương của dùi cui tra tấn lại hoành hành.
Nội chạy ra ngoài dở mấy nắp lu, cơm nước đưa vô rồi nói là ngồi canh lính.

VĨ TRĂNG THU

Ngày mưa xúc gạo trong bồ
Ngồi sân phơi rồi ngóng đợi
Ngày hong rát rạt da người
Chạy vô gom thùng lấy chậu
Ra hiên nhà – ngồi hứng mưa
Vừa hứng vừa – ngâm khúc xưa.

(về vọng cổ câu 2)
Giọng ngâm gì mà nghe rát ruột rát gan
Mỗi lần nội ngâm là tía má nó đều rưng mắt.

(ngâm hơi lục vân tiên)
“Cái thời ơi hỡi cái thời
Lu không đựng nước mà đựng người hỏi đau chưa?.”(dứt câu 2)

CHIÊU QUÂN

Lu bây giờ – bên hiên đợi
Giọt ngọc trời – tuôn mát rượi
Mà nội sao vẫn đợi
Một người đi giữ nước chưa về
Lúc khờ khờ lúc lại tỉnh queo
Xuân về bầu trời én liệng
Nội nói trực thăng chứ đâu phải chim trời.

Lâu lâu có các cụ già từ miền Trung Miền Bắc. Họ ghé nhà thăm ôm cháu ôm bà rồi ôm lu mà đỏ mắt, môi mấp máy chẳng thành câu mà nước mắt rịn trong . . .

VỌNG CỔ

5/- …lòng.
Cái lu với nó giờ đây quý giá vô cùng.
Các cụ nói nội nó hứng trên người bao vết trận
để cho nhiều người thân thể được vẹn nguyên (-)
Cho đất nước này mãi mãi bình yên
Nam Bắc đoàn viên non sông liền lạc.
Chiếc lu xưa nội âm trong lòng đất
che chở những người con giữ nước giữ quê nhà.

LÝ NĂM CĂN

Trời thu mưa ướt mèm trưa
Còn ai ngâm khúc ru xưa
Nước mắt nó tuôn theo mưa
Nội đi gió mây nấc nghẹn
Hàng me mắt lá vàng hoe
Bầy chim ngưng hót ngọn tre
Hoa muống triền đê
Tím ngắt đường về.

(về xề câu 6)
Nó vẽ một hàng lu và cụ bà tóc trắng
Khệ nệ tay bưng mấy cụm cỏ gà.

Tía nó nói đây là gia tài của nội là của để dành
gia tài là lòng yêu nước hy sinh không nệ
Cháu con uống giọt ngọt lành
Sống trong khung cảnh thanh bình chớ quên.

CÁI LU CỦA NỘI
Tác giả Trần Ngọc Hoà