Nhớ chồng giông kéo đen thui
Mẹ xúc lúa ra sân ngồi trải phơi
Nhớ con nắng rát da người
Mẹ lấy chậu hứng mưa rơi hiên…

NAM AI LỚP MÁI

…nhà, rồi mẹ
Ngồi ru hoa bưởi hoa cà
Ru thân phận đàn bà
Ru đời mẹ lắm bôn ba
Nửa đêm ngồi vắt cơm
Muối mè đậu phộng ngon thơm
Dưa đèo mẹ muối với gừng
Bơi xuồng tiếp tế vô bưng
Nhớ ai gió nấc
Để hoa mua tím bung buồn
Kìa chao lượn những cánh chuồn
Mẹ dìm xuồng ngỡ trực thăng
Đưa tay đếm trồi đếm sụt
Một hai ba bốn năm người
Sáu bảy tám chín mười
Mười một mười hai đâu?

Nhớ gì mẹ ơi mà mỗi lúc chiều rơi mẹ ra bờ sông ngồi giặt áo. Mẹ vò bím tóc đuôi sam ngày chống xuồng vượt qua đạn pháo, vò bàn tay rám đồng bưng siết vội giữa lung…

VỌNG CỔ

1- …sình. Vò nụ hôn ướt đêm co ro rừng.
Nhớ gì mà lúc vẫy đọt dừa “xuống đi các con tụi nó vừa mới rút”, lúc xách cơi trầu quơ gậy thét xung phong (-).
Vết thương chiến tranh trong cơ thể chạy lòng vòng, Canh năm mẹ chong đèn vạch tay đếm chỉ.
Chỉ này đau tên gọi mất chồng, giữa dòng Cổ Chiên mùa trăng non tháng sáu.

NGÂM DẶM

Chỉ này mùng bảy tháng ba
Hoàng hôn Ấp Bắc đang mà mặn rơi
Lục bình bông đỏ tả tơi
Anh Hai chìm đáy sông rồi mẹ ơi!.

2. Nhớ gì mẹ ơi mà năm canh trằn trọc, nhớ gì mẹ ơi mà xoã tóc hong trời.
Chỉ này cũng đau đau đến rã rời.
Khoai nhổ xong xuống xuồng chưa kịp chuyển, mẹ ơi anh Ba mình giặc vừa giết lúc nửa khuya (-)
Roi tre mẹ quất tanh bành, quất nát bét cái chiến tranh cho chừa. Chiến tranh đâu phải trò đùa, chia ly tang tóc đau lìa lặt đau.

CHIÊU QUÂN

Chiếc đèn dầu
Đưa về ám hiệu
Giặc tới rồi
Con rút lẹ
Chúng tra khảo mẹ
“Việt cộng đâu”? dùi cui quất lên đầu
Tỉnh dậy nhà cháy rụi còn đâu
Chiến tranh đã qua lâu
Mà vết thương vẫn nhưng nhức trong đầu.

Ơi những bà mẹ đồng bằng gót đóng phèn chua quê mùa chân chất. Mà trung hậu đảm đang kiên cường buất khuất nón lá áo bà ba mà khí phách ngang . . .

VỌNG CỔ

5-… trời. Gánh quê hương gánh cả phận đời.
Nuôi con chăm mẹ cho chồng đi đánh giặc, chồng không về lại chậm chùi nước mắt tiễn con đi (-)
Thằng Út vào chiến trường biên giới tây Nam, nay vẫn chưa về chỉ này đau gấp bội. Ngày mắc võng ru con đêm luộc khoai mẹ gọi, món con thích đây về ăn đi út cưng ời.

LÝ MỸ TRÀ

Gió nam non suốt canh thâu mẹ tôi trở mình
Thạch sùng ơi! giờ canh ba sao chắt lưỡi song đôi
Tiếng ơi à – ầu ơ ví dầu – giấc hiền con ngủ
Gió, gió trăng cùng thức, sao khuya cùng thức
Nhẩm đếm cùng…nỗi buồn mẹ tôi

(Trở về vọng cổ)

Nhẩm rằng bảy chỉ cộng ba
Nhẩm lui lui nhẩm tới toàn ra chỉ buồn.

Mẹ giờ lúc tỉnh lúc khờ
Lúc cười lúc khóc lúc thờ thẫn đau
Chiến tranh kết thúc đã lâu
Bom còn rung mãi trong đầu mẹ tôi.

NHỮNG CHỈ ĐAU TRÊN ĐÔI BÀN TAY MẸ
Tác giả Trần Ngọc Hoà